Kaya Yünü Nedir

Kaya Yünü Nedir

Kaya yünü, izolasyon için en uygun kaya tipi olan bazalt kayadan üretilir. Bazalt kaya, kireç taşı ve kok kömürü karıştırılarak kubbeli büyük fırında 1500°C sıcaklıkta eritilir. Eriyen kaya, yüksek devirli tekerlekler aracılığı ile ortalama çapı 0,005 mm olan kaya lifleri haline getirilir.

Elde edilen liflere bağlayıcı bir madde eklendikten sonra  su geçirmez tip malzemeler için lifleri koruyucu bir film tabakası ile kaplanmak üzere diğer bir madde daha eklenir. Bu yün daha sonra özel fırınlarda işleme tabi tutularak bağlayıcı bakalit haline çevrilir. Bütün kaya yünü tiplerinin üretimine esas olan temel madde bu şekilde üretilir.

Biyolojik bilgiler

Kaya yünü inorganik bir madde olup besin özelliği yoktur. Dolayısıyla mikro organizmaların hücumuna uğramaz. Kaya yünü çürümez, böcek ve kemirici tip haşaratı cezbetmez.

Kimyasal bilgiler

Kaya yünü ,temas ettiği diğer malzemeleri etkilemez ve hasara uğratmaz, korozyona neden olmaz. Ateşe mazur kaldığında organik maddelerde olduğunun aksine, zararlı gaz çıkarmaz.

Kaya yününün kimyasal bileşimi

Kaya yünü lifleri inorganik olup kimyasal bileşimi aşağıdaki gibidir:

Silikon oksit SiO2 %47.5

Alüminyum oksit %13.0

Titanyum dioksit %1.5

Ferrik oksit Fe2O2 %0.5

Demir oksit FeO %7.0

Kalsiyum oksit CaO %16.0

Magnezyum oksit MgO %10.5

Mangenez oksit MnO %0.5

Sodyum oksit Na2O %2.5

Potasyum oksit K2O %1.0

Kaya yünü sanayide, fabrikalarda, petrokimya tesislerinde, hastanelerde, evlerde, resmi dairelerde ve bürolarda ısıya ,ses ve yangına karşı izolasyon malzemesi olarak kullanılır.

ISI İZOLASYONU

Kaya yününün yüksek izolasyon özelliğini, kaya liflerinin arasında mahsur kalan ve sirkülasyon yapmayan hava sağlar.Örneğin binalarda kullanılan kaya yünü tipleri hafiftir ve % 99’u hava, % 1’i liftir.Fakat daha ağır tiplerde lif oranı % 62’ye kadar çıkabilir. Lif çapı insan saç telinin yaklaşık 1/20’i kadardır.

Yün liflerinin çok özel yapısı dolayısıyla, kaya yünü malzemesi basınca da dayanıklı, çok etkili bir izolasyon malzemesidir. Liflerin çoğu yatay olmakla birlikte diğerleri dikey veya dikeye yakın durumdadırlar. Sonuç olarak liflerin belirli bir yönde olmadığı görülmektedir.

Kaya yünü liflerinin yapısı, kaya yününe yüksek bir sertlik sağlar. Bastırıldıktan sonra eski kalınlıklarına dönemeyen izolasyon malzemeleri, imal edildiklerinde planlandıkları izolasyon değerlerine ulaşamazlar. Bu bakımdan bir izolasyon malzemesinin basınca dirençli olması çok önemlidir.(Şekil 1-2).

int

 

 

Şekil 1: Rockwool Kaya Yününün Lif Yapısı.

 

ky2

Şekil 2: Cam Yününün Lif Yapısı.

Kaya yününün özel yapısı, monte edildiğinde, sıkı sıkıya yapışacak şekilde iyi bir elastikiyet sağlar. Kaya yünü dilimlerinin kesimlerinde ortaya çıkabilecek fazla genişlikler veya küçük kusurlar, dilimin bükülmesine neden olmaz. Bu gibi hatalar fark edilmesi güç olan ısı köprüsü meydana getirirler. Nakliyede ve dağıtımda kolaylık sağlamak amacı ile paketleme, sıkıştırılmak sureti ile yapılır, ancak bu durum malzemenin basınç direncini azaltmaz. Kaya yünü liflerinin yapısı, kaya yünü malzemesinin paketten çıkartılıp uygulanacak yere yerleştirildikten sonra tamamen orijinal ölçülerine dönmesini sağlar.

YANGIN İZOLASYONU

Pek az izolasyon malzemesi yangına karşı yüksek direnç gösterir. Bunlardan biri kaya yünüdür. Kaya yünü lifleri, 1000°C’yi aşan yüksek sıcaklıklarda erimediklerinden, yangına karşı oldukça dirençlidir. Malzeme ısındığında bağlayıcı reçine uçar, bu ancak sıcak dış tabakada olur; hatta bağlayıcısız kalan bu lifler bozulmaz ve geri kalan malzemeyi korur. Bu faktör yangın için çok önemli bir özelliktir. Bu bakımdan kaya yünü yangına karşı kalkan vazifesi görür. Daha öncede belirtildiği gibi kaya yünü lifleri erimeden 1000°C’nin üstündeki sıcaklıklara dayanmaktadır, ancak 250°C’da bağlayıcı maddeler yok olmaktadır. Sıcaklık 250°C’in üstüne çıktığı zaman, 250°C ve daha yakın sıcaklıklarda bağlayıcı madde uçmakta fakat liflerin bağlantıları ve tabaka yapısı, kaya yününün yangına karşı direnç gösterecek şekilde dik durmasını sağlamaktadır. Kaya yününün içindeki bağlayıcı maddeler uçsa da mekanik basınçlar ile şekil değiştirmeyecek şekilde monte edildiği sürece, çok yüksek sıcaklıklarda kullanılabilir.

Yüksek erime derecesi bulunan yanmaz izolasyon malzemeleri, yangın geciktirici ve yangına dirençli tesisler için uygun malzemelerdir. Kaya yününün:

– Yangına katkısı olmaz.

– Yangın şartlarında izolasyon özelliğini korur.

– Sağlığa zararlı gazlar çıkarmaz.

Kaya yününün yangına dirençliliği onun kalınlığı ile değişmektedir. Resmi olarak yapılan birçok deneylere göre bina duvarlarında kullanılan kaya yününün her 10 mm kalınlığı, 8 dakikalık bir direnç sağlar.

Dakikadaki yangına karşı direnç değeri

ky3

Rockwool Kaya Yününün kalınlığı

SUYA VE NEME KARŞI DİRENÇLİLİK

Bir izolasyon maddesinin içinde bulunan nemin, o maddenin izolasyon niteliğini azaltacağı çok iyi bilinmektedir.

Kaya yünü yağmura maruz kaldığı zaman genellikle ıslak görünür; gerçekte yüzeyde birkaç milimetresi ıslanan Emprenye edilmiş kaya yünü bastırılınca veya zorlanınca su absorbe edebilir, ancak basınç kalkınca su uçar, orijinal izolasyon değerini alacak şekilde kurur.

Kaya yününün bariz bir özelliği de kendi difüzyona bırakmasıdır, difüzyon oranı yaklaşık 0.14 kg/mxsxGPa’dır. Bu düşük değerin anlamı, su buharı izolasyon tabakalarının arasında yoğunlaşmadan soğuyarak geçebilir.

Kaya yünü havadan pek az nem kapar. Örneğin nispi %90 rutubet içeren bir havada kaya yünü içindeki su miktarı sadece hacmin yaklaşık 0.004 oranındadır ki, bu da uygulamada hiçbir önem taşımamaktadır.

AKUSTİK KONTROL VE SES İZOLASYONU

Kaya yününün hava ile iç içe bağlantılı olan lif yapısı, bu malzemeye çok iyi ses emme özelliği kazandırır. Kaya yünü ile, endüstriyel tesislerde olduğu kadar halka açık tesisler ile büro ve okullardaki önemli akustik kontrol ve ses izolasyonu problemleri çözülür.

Evlerde ses izolasyonuna karşı, çift duvar kullanmak gibi özel yapıda kaya yünü kullanılarak çok etkili ses izolasyonu elde edilebilir. Kaya yünü ile izole etmek suretiyle iki yüzey arasındaki sabit ses dalgalarının riski azalır ve bölme duvarlar arasında mükemmel bir ses ve hava izolasyonu sağlanır.

PAZARLAMA ŞEKLİ

Hakkında bilgi vermeye çalıştığımız kaya yünü, dünyanın en gelişmiş teknolojisi ile üretilen Danimarka merkezli ROCKWOOL grubuna ait kaya yünü tipidir, dolayısıyla ithal edilerek ihtiyaç sahiplerine verilmektedir. Gümrük teşviki olduğu takdirde doğrudan doğruya kullanıcılar tarafından gümrüksüz ithal edilebilir.

Çok kullanılan tipleri, hemen hemen her zaman Türkiye’deki stoklardan sağlanılabilir. Fiyatı konusuna gelince, birçok kimse tarafından zannedildiğinin aksine, Türkiye’de üretilen benzeri malzemelerle karşılaştırıldığında rahatlıkla rekabet edebilecek düzeydedir.

Comments are closed.